CICHOCIEMNY - FRANCISZEK RYBKA
Franciszek Rybka, syn Wojciecha i Marii z domu Fik urodził się 7 czerwca 1918 roku. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Libuszy uczęszczał do seminarium w Dębowcu,
a następnie do gimnazjum w Gorlicach, gdzie na dwa lata przed wybuchem wojny zdaje maturę. Po ukończeniu kursu podchorążych we Lwowie decyduje się na karierę wojskową. W tym celu we wrześniu 1938 r. podejmuje naukę w Szkole Podchorążych Piechoty
w Ostrowi Mazowieckiej, którą kończy lipcu 1939 r. W stopniu porucznika rozpoczyna służbę zawodową w Ośrodku Zaporowym 5 DP we Lwowie.
W czasie kampanii wrześniowej, jako dowódca Placówki „Cytadela”, bierze udział w obronie Lwowa. Po kapitulacji Lwowa w cywilnym ubraniu wraca do Libuszy, a następnie zagrożony aresztowaniem przekracza granicę z Węgrami, gdzie jest internowany. Po ucieczce z obozu przedostaje się do Francji i w składzie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich na stanowisku dowódcy plutonu bierze udział w kampanii norweskiej. Za ofiarność w walce
w Norwegii otrzymał Krzyż Walecznych. Po kapitulacji Francja ppor. Rybka emigruje dalej
z polskimi żołnierzami aż do Anglii i 21 czerwca dostaje przydział do 1 Brygady Strzelców.
Na wiosnę 1941 r. ppor. Rybka ochotniczo zgłasza się na spadochronowy kurs instruktorski
i we wrześniu 1941 r. zostaje przeniesiony do Brygady Spadochronowej. Następnie uczestniczy w dodatkowych kursach przygotowujących go do dywersji w kraju, a po ich ukończeniu zostaje zaprzysiężony, przyjmując pseudonimy „Kula” i „Grota”. Mianowany na stopień porucznika w nocy z 1/2 września w ramach Operacji lotniczej "Chickenpox"pod dowództwem por. naw. Radomira Walczaka zostaje zrzucony w Puszczy Kampinoskiej i 3 września dociera do punktu kontaktowego w Warszawie.
W skład ekipy zrzutowej oprócz Walczaka i Rybki wchodzą jeszcze: por. Bolesław Jabłoński "Kalia", por. Władysław Kochański "Bomba", por. Stanisław Winter "Stanley", por. Jan Woźniak "Kwaśny"
W styczniu 1943 r. por. Franciszek Rybka obejmuje stanowisko zastępcy komendanta Obwodu Stołpce, w Okręgu AK Nowogródek, a po roku w styczniu 1944 zostaje dowódcą tego Obwodu. W kwietniu 1944 r. przechodzi do partyzantki na stanowisko zastępcy dowódcy Zgrupowania Stołpecko-Nalibowskiego. Dowódcą tego Zgrupowania jest jego kolega z okresu szkolenia cichociemnych w Anglii, por Adolf Pilch, „Góra”.
15 kwietnia otrzymuje Bojowy Znak Spadochronowy, a 3 maja po raz drugi Krzyż Walecznych.
Wspólnie z dowódcą, utrzymują Zgrupowanie w pełnej sprawności bojowej, ochraniają ludność cywilną na terenie zgrupowania przed Niemcami i przed coraz bardziej agresywną partyzantką sowiecką. W obliczu zbliżającego się frontu wschodniego, Zgrupowanie wycofuje się na zachód. Po zawarciu zawieszenia broni z Niemcami zgrupowanie pokonuje – za zgodą dowódcy garnizonu niemieckiego z Modlina – newralgiczny punkt marszu most na Wiśle i 26 lipca 1944 lokuje się w Dziekanowie Polskim po lewej stronie rzeki. Tam porucznik „Kula” nawiązał kontakt z „Szymonem” Józefem Krzyczkowskim, Komendantem Rejonu VIII AK. Następnie Zgrupowanie umiejętnie manewrując pomiędzy niemieckimi wojskami szczęśliwie dociera do Puszczy Kampinoskiej. Por. „Kula” zachorowawszy na czerwonkę udał się do Warszawy na leczenie gdzie zastaje go wybuch powstania. Po jego zakończeniu rozkazem dowódcy Armii Krajowej z dniem 1 stycznia 1945 r. zostaje mianowany kapitanem i otrzymuje Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Na początku stycznia 1945 r. kpt. Rybka dociera w rejon Opoczna i dołącza do swojego dowódcy, który w międzyczasie zmienił pseudonim „Góra” na pseudonim „Dolina”. Po rozwiązaniu oddziału wraca do Libuszy. Uprzedzony o możliwości aresztowania, w maju 1945 r. ucieka do Tarnowa, następnie przebywa w Gdańsku, Szczecinie, skąd udaje mu się przedostać do Berlina. 30 października 1948 r. ponownie przybywa do Anglii. Tu pozostaje do końca życia prowadząc zakład zegarmistrzowski. Przez 20 lat pełni społecznie funkcję sekretarza Koła Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
Za całokształt działalności w AK, za zasługi w służbie Ojczyzny, decyzją Kapituły Orderu Wojennego „VM”, z dniem 11 listopada 1948 r., zostaje Kawalerem Orderu Wojennego „VIRTUTI MILITARI”, V TEJ KLASY.
Kapitan Franciszek Rybka zmarł 13 czerwca 1986 r. będąc na urlopie w Hiszpanii na wyspie Majorce. Pochowany na cmentarzu North Sheen w Londynie. Słowa pożegnania wygłosił jego dowódca, przyjaciel, Adolf Pilch, „Góra”.
Opracowano na podstawie http://www.iwieniec.eu/AK/Iwieniecka%20AK.pdf. z dnia 21 lutego 2012 r. i http://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=29&t=8927 z dnia 21 lutego 2012 r.
Zdjęcia pochodzą ze strony Narodowego Archiwum Cyfrowego
Franciszek Rybka, syn Wojciecha i Marii z domu Fik urodził się 7 czerwca 1918 roku. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Libuszy uczęszczał do seminarium w Dębowcu,
a następnie do gimnazjum w Gorlicach, gdzie na dwa lata przed wybuchem wojny zdaje maturę. Po ukończeniu kursu podchorążych we Lwowie decyduje się na karierę wojskową. W tym celu we wrześniu 1938 r. podejmuje naukę w Szkole Podchorążych Piechoty
w Ostrowi Mazowieckiej, którą kończy lipcu 1939 r. W stopniu porucznika rozpoczyna służbę zawodową w Ośrodku Zaporowym 5 DP we Lwowie.
W czasie kampanii wrześniowej, jako dowódca Placówki „Cytadela”, bierze udział w obronie Lwowa. Po kapitulacji Lwowa w cywilnym ubraniu wraca do Libuszy, a następnie zagrożony aresztowaniem przekracza granicę z Węgrami, gdzie jest internowany. Po ucieczce z obozu przedostaje się do Francji i w składzie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich na stanowisku dowódcy plutonu bierze udział w kampanii norweskiej. Za ofiarność w walce
w Norwegii otrzymał Krzyż Walecznych. Po kapitulacji Francja ppor. Rybka emigruje dalej
z polskimi żołnierzami aż do Anglii i 21 czerwca dostaje przydział do 1 Brygady Strzelców.
Na wiosnę 1941 r. ppor. Rybka ochotniczo zgłasza się na spadochronowy kurs instruktorski
i we wrześniu 1941 r. zostaje przeniesiony do Brygady Spadochronowej. Następnie uczestniczy w dodatkowych kursach przygotowujących go do dywersji w kraju, a po ich ukończeniu zostaje zaprzysiężony, przyjmując pseudonimy „Kula” i „Grota”. Mianowany na stopień porucznika w nocy z 1/2 września w ramach Operacji lotniczej "Chickenpox"pod dowództwem por. naw. Radomira Walczaka zostaje zrzucony w Puszczy Kampinoskiej i 3 września dociera do punktu kontaktowego w Warszawie.
W skład ekipy zrzutowej oprócz Walczaka i Rybki wchodzą jeszcze: por. Bolesław Jabłoński "Kalia", por. Władysław Kochański "Bomba", por. Stanisław Winter "Stanley", por. Jan Woźniak "Kwaśny"
W styczniu 1943 r. por. Franciszek Rybka obejmuje stanowisko zastępcy komendanta Obwodu Stołpce, w Okręgu AK Nowogródek, a po roku w styczniu 1944 zostaje dowódcą tego Obwodu. W kwietniu 1944 r. przechodzi do partyzantki na stanowisko zastępcy dowódcy Zgrupowania Stołpecko-Nalibowskiego. Dowódcą tego Zgrupowania jest jego kolega z okresu szkolenia cichociemnych w Anglii, por Adolf Pilch, „Góra”.
15 kwietnia otrzymuje Bojowy Znak Spadochronowy, a 3 maja po raz drugi Krzyż Walecznych.
Wspólnie z dowódcą, utrzymują Zgrupowanie w pełnej sprawności bojowej, ochraniają ludność cywilną na terenie zgrupowania przed Niemcami i przed coraz bardziej agresywną partyzantką sowiecką. W obliczu zbliżającego się frontu wschodniego, Zgrupowanie wycofuje się na zachód. Po zawarciu zawieszenia broni z Niemcami zgrupowanie pokonuje – za zgodą dowódcy garnizonu niemieckiego z Modlina – newralgiczny punkt marszu most na Wiśle i 26 lipca 1944 lokuje się w Dziekanowie Polskim po lewej stronie rzeki. Tam porucznik „Kula” nawiązał kontakt z „Szymonem” Józefem Krzyczkowskim, Komendantem Rejonu VIII AK. Następnie Zgrupowanie umiejętnie manewrując pomiędzy niemieckimi wojskami szczęśliwie dociera do Puszczy Kampinoskiej. Por. „Kula” zachorowawszy na czerwonkę udał się do Warszawy na leczenie gdzie zastaje go wybuch powstania. Po jego zakończeniu rozkazem dowódcy Armii Krajowej z dniem 1 stycznia 1945 r. zostaje mianowany kapitanem i otrzymuje Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Na początku stycznia 1945 r. kpt. Rybka dociera w rejon Opoczna i dołącza do swojego dowódcy, który w międzyczasie zmienił pseudonim „Góra” na pseudonim „Dolina”. Po rozwiązaniu oddziału wraca do Libuszy. Uprzedzony o możliwości aresztowania, w maju 1945 r. ucieka do Tarnowa, następnie przebywa w Gdańsku, Szczecinie, skąd udaje mu się przedostać do Berlina. 30 października 1948 r. ponownie przybywa do Anglii. Tu pozostaje do końca życia prowadząc zakład zegarmistrzowski. Przez 20 lat pełni społecznie funkcję sekretarza Koła Cichociemnych Spadochroniarzy AK.
Za całokształt działalności w AK, za zasługi w służbie Ojczyzny, decyzją Kapituły Orderu Wojennego „VM”, z dniem 11 listopada 1948 r., zostaje Kawalerem Orderu Wojennego „VIRTUTI MILITARI”, V TEJ KLASY.
Kapitan Franciszek Rybka zmarł 13 czerwca 1986 r. będąc na urlopie w Hiszpanii na wyspie Majorce. Pochowany na cmentarzu North Sheen w Londynie. Słowa pożegnania wygłosił jego dowódca, przyjaciel, Adolf Pilch, „Góra”. |
|