SJENITY
Sjenit – jawnokrystaliczna skała głębinowa barwy ciemnoszarej lub czarnej. W przeciwieństwie do granitu, nie zawiera wcale, albo zawiera bardzo mało kwarcu.
W Polsce potocznie sjenitami nazywa się monzodioryt Kośmin i granodioryt Przedborowa znajdujące się w okolicy Piławy Górnej. Jednak nie są one sjenitami. Skały te przez kilkadziesiąt lat są znane jako sjenity stąd powstało określenie sjenity dolnośląskie. Nazwa pochodzi od greckiej nazwy Asuanu – Syene.
Ze skał sjenitowych wykonano: Stonehenge, piramidy egipskie.
W Przedborowej sjenity tworzą żyłę pokładową o miąższości 100 m, przecinającą gnejsy sowiogórskie. Skały te, pod względem petrograficznym, są granodiorytami. Ich składnikami są równomiernie rozmieszczone białawe skalenie, ciemnozielona hornblenda, ciemnobrunatny biotyt i w ilościach podrzędnych szarawy kwarc. Struktura skały jest drobnoziarnista, a rozmieszczenie składników nie wykazuje kierunkowości. Jej barwa na świeżym przełamie jest niebieskoszara, na powierzchni polerowanej lub szlifowanej ciemnoszara lub prawie czarna.Sjenity z Przedborowej cechują się bardzo dobrymi parametrami technicznymi. Powszechnie stosowany jest do wyrobu pomników i nagrobków. Bardzo korzystne cechy wytrzymałościowe szczególnie predestynują je do użycia na elementy posadzkowe w obiektach o dużym natężeniu ruchu takich, jak dworce kolejowe, metro, duże centra handlowe itp. Tam też powszechnie sjenity są stosowane. Udokumentowane zasoby wynoszą obecnie 4034 tys. ton (stan na 31.12.2001 r.).
Sjenit z Kośmina odbiega wyglądem od sjenitu z Przedborowej, gdyż ma znacznie większe plamki skaleni. Podstawowe cechy techniczne sjenitu kośmińskiego są następujące: gęstość objętościowa 2,8 g/cm3, nasiąkliwość wagowa 0,4 %, wytrzymałość na ściskanie 130 MPa, ścieralność na tarczy Boehmego 0,33 cm oraz całkowita mrozoodporność. Pomnik Adama Mickiewicza na Rynku Głównym w Krakowie został wykonany ze sjenitu kośmińskiego. Na terenie Warszawy sjenit z Przedborowej szeroko rozpowszechniony jako okładzina wielu powojennych gmachów, m.in. użyto go w gmachu Prezydium Rady Ministrów przy Krakowskim Przedmieściu do wykonania stopni we wnętrzach odbudowanego po zniszczeniach wojennych pałacu.
KAMIENIOŁOMY
KAMIENIOŁOM "PRZEDBOROWA"
Kopalnia Sjenitu "Przedborowa" Sp z.o.o zlokalizowana jest w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim gdzie występuje złoże jednej z najrzadszych i zarazem najpiękniejszych skał sjenitowych w skali Polski i Europy. Oferta firmy obejmuje szeroką gamę produktów takich jak kruszywo i kamień łamany, kostkę brukowa, formaki i bryły sjenitowe, a także wielkowymiarowe bloki skalne. wyroby, znane w całym kraju i poza jego granicami, są powszechnie stosowane zarówno na potrzeby wielkich inwestycji jak np. rekonstrukcja płyty Rynku Głównego w Krakowie, Dworzec Centralny w Warszawie, metro Wiedniu, Trakt Królewski w Warszawie, place i budynki użyteczności publicznej w Hanowerze i Berlinie jak i przez rzemieślników do produkcji płyt nagrobkowych, elementów małej architektury, ścieżek ogrodowych,.
Kamieniołom został odkryty w 1934 roku i obecnie zajmuje teren około 14 h. Pierwotnie kopalnia była zarządzana przez Górnicze Przedsiębiorstwo Eksploatacji Kruszywa SJENIT S.A. w Piławie Górnej.
Obecnie wyłącznym dystrybutorem kopalni jest Spółka Slag Recycling sp z o.o. z siedzibą w Krakowie. Strona internetowa kamieniołomu PRZEDBOROWA
KAMIENIOŁOM "KOŚMIN"
Kopalnia należy do spółki"SJENIT" S.A, Gumin 18, 58-230 Niemcza
Strona internetowa kamieniołomu KOŚMIN
|