ZOBACZ MÓJ ZBIÓR NOTGELDÓW

N W sierpniu 1914 roku, z chwilą wybuchu I wojny światowej, na terenie całych ówczesnych Niemiec odczuwany był dotkliwy brak pieniądza monetarnego o nominałach od 1 do 20 marek. Władze samorządowe, a nawet większe przedsiębiorstwa szybko zdecydowały się na emisję prowizorycznego pieniądza zastępczego. Pojawiły się walory zwane notgeldami i nikt początkowo nie przypuszczał, że emisje tego typu występować będą w dekadzie 1914-1924.
O Na Śląsku, wtedy prowincji Prus podzielonej administracyjnie na trzy rejencje, było to zjawisko powszechne. Szczególnie dużo wystawców pieniądza tego typu pojawiło się na Górnym Śląsku, czyli ówczesnej rejencji opolskiej. W rejencji wrocławskiej sporo pieniądza zastępczego pojawiło się w samej stolicy – Wrocławiu.
T Notgeldy były wydawane w niskich nakładach przez urzędy powiatowe, miejskie i gminne, niektóre banki regionalne, wojsko, dyrekcje kolei, zakłady przemysłowe, kopalnie oraz prywatne zakłady i gospodarstwa rolne samorządowe, a nawet kantyny wojskowe. Można było za nie nabywać towary tylko na terenie miasta (fabryki, jednostki itp.). Nie była to działalność legalna, ale tolerowana przez państwo. Ostateczny kres rozpowszechnianiu lokalnego pieniądza położyła dopiero reforma waluty niemieckiej, kończąca okres hiperinflacji.
G Notgeld na początku był zwykłym arkuszem papieru, z urzędową pieczęcią, obok której wydrukowano nominał. W 1914 r., gdy gospodarka niemiecka miała się w miarę dobrze, notgeld opiewał na fenigi, jednak w miarę upływu czasu ich nominał rósł.Po wojnie niemiecki pieniądz zastępczy miał wartość setek milionów, a później miliardów marek
E Ostateczny kres rozpowszechnianiu lokalnego pieniądza położyła dopiero reforma waluty niemieckiej, kończąca okres hiperinflacji.
L Z czasem notgeld zaczęto traktować jak widokówki, na jego stronach zaczęto bowiem publikować np. rysunki gminnego ratusza czy kościoła albo panoramę okolicy. W Katowicach swój pieniądz zastępczy emitował kupiec Boriński, właściciel delikatesów, które stały na miejscu Skarbka, oraz wspólnicy Fiedler i Glaser, właściciele katowickiego młyna.
D W Cesarstwie Niemieckim pieniądz zastępczy przyjął nazwę notgeld, czyli w dosłownym tłumaczeniu "pieniądz na czas potrzeby".
Y W sumie w całych Niemczech opublikowano ok. 100 tys. rodzajów pieniądza zastępczego. Prawie równocześnie z notgeldem narodziła się moda kolekcjonerska, która trwa do dzisiaj. W Niemczech ostatecznie notgeld wyszedł z użycia w 1924 r.