s. 206-207
Libusza, wś w pow. gorlickim, nad pot. Kadzielną,
uchodzącym z praw. brzegu do Ropy, jest długą i dobrze osiadłą, w kraju
pagórkowatym tak, że zabudowania wznoszą się od 270 do 285 m. npm. Mk. 1466, z
których 182 przebywa stale na obszarze więk. pos.; trudnią się obok rolnictwa
przeważnie wydobywaniem, nafty, paleniem wapna a wreszcie wyrobami płóciennymi.
Dawniej słynęła L. z licznych warsztatów tkackich. Założył ją Kazimierz W. w r.
1348 na 120 łanach w lasach zupełnie nieużytych na prawie magdeburskiem.
Sołtysowi Jakubowi nadał 8 łanów, nadto dochód z jatek chlebnych, rybnych,
mięsnych, piwnych i szewskich, dalej młyn i trzeci grosz sądowy na małych i
wielkich; rybołóstwo i cztery zagrody pozostać miały wolne, a oprócz tego łan
na skotnicę i łan dla kościoła. Osadnicy otrzymali 20 lat wolności, poczem
mieli płacić po 8 groszy czynszu łanowego i po wiardunku dziesięciny. Na rok
miały się odbywać trzy sądy gajne. Posłowi królewskiemu ma wyprawić jeden obiad
sołtys, a dwa kmiecie. Postanowiono, że wszelkie prawo polskie i jego
uciążliwości zostaną uchylone. Kmiecie będą odpowiadali tylko wójtowi, wójt
samemu królowi. Na pospolite ruszenie ma stanąć sołtys samowtór w szyszaku i na
dobrym koniu (Morawski, Sądec. I, 231)/ W tym że czasie założono parafią.
Później była L. własnością królowej Jadwigo, która ją wraz z Krygiem zapisała
szpitalowi w Bieczu. W następnych latach nabył ją Jakób z Dąbna, pisarz kor.,
ssta krakowski, ale szpital miał w skutek utraty tych sołtystw uszczerbek;dla
tego w r. 1470 dyplomem z 13 lipca dozwolił je Kaźmierz Jagiellończyk odkupić
mieszczanom bieckim (Morawski, Sąd. II, 256) na rzecz szpitala. Kurpatnicki
nazywa L. wsią kameralną. W ostatnich latach była własnością A. Zaręby
Skrzyńskiego. Pos. więk. wynosi obszaru 535 roli, 92 łąk i ogr., 32 past. i 113
mr. lasu; pos. mniej. 1190 roli, 78 łąk i ogr., 146 past. i 70 mr. lasu.
Kościół jest drewniany starożytny, a prócz tego kaplica na cętarzu. Par. należy
do dyec. przemyskiej, do, bieckiego, obejmuje Kryg i ma 2185 rzym.- katol. i 23
izrael. L. graniczy na płd. z Krygiem, na zach. z Kobylanką, a na wsch. z
Lipinkami. Niegrodowe starostwo libuskie albo libuszowskie, w wojew.
krakowskim, pow. bieckim, r. 1770 obejmowało wsie: Libusza, Kryk, Rzepiennik,
Siepietnice, Binarowa, Moszczenica Dolna i Niżna, Rzepiennice z 8 falw. Od r.
1739 było w posiadaniu Joanny Lubomirskiej, chorążyny kor., która z niego
opłacała kwarty złp. 9894 gr. 9, a hyberny słp. 7741 gr. 14. po zajęciu przez
rząd austryacki, tenże oddał d. 1 lipca 1786 r. toż sstwo lmasie wierzycieli
Joachima hr. Potockiego, jako częściowe wynagrodzenie za dobra bolechowskie,
zajęte na saliny. Kopalnie nafty badał tu 1875 r. Windakiewicz (Olej i woski
ziemny( i H. Walter i dr. E. Dunikowski (Kosmos 1882). Geologiczna budowa naftonośnego
obszaru zachodnich galic. Karpat). Budowa geologiczna obszaru naftonośnego jest
tutaj, podobnie jak w Lipinkach i Wótowy, prosta. Najprzód znajduje się sypkie
piaskowce, pokryte czerwonymi iłami, potem na przemian piaskowce i iły. Za to
pod względem młodszych formacyj t. j. diluvium należy obszar północny do nizin
północno-galicyjskich, bo znajdują się ślady lodzików; mianowicie na wyżynie
między Libuszą i Kobylanką widać rozsiane narzutowe skały, bądźto w glinie,
bądź na powierznchni. Są to przeważnie granity o czerwonem skaleniu i syenity,
a rzadziej dyoryty i kwarcyty. W r. 1875 było 14 szybów na obszarze większej
posiadłości, a tylko jeden na gruncie włościańskim. Najgłębszy szyb miał 71
sążni głębokości. Tężenie nafty utrudniało znacznie wydobywanie jej, a
produkcya roczna dochodziła 1299 ctn. Czyt. Kod. dypl. pol. t. III, pod r.
1470. Por. Jasło, t. III, 489.
s. 207
Libuszanka, także Libusza, znaczny strumień, powstaje z połączenia dwóch potoków, wschod. Wapienki i zach. Męcinki, na granicy gmin Męciny Wielkiej, Wapiennego i Roździela, w pow. gorlickim. Tak powstały strumień płynie na płn. między domostwami wsi Roździela i Lipinek. W Roździelu płynie doliną międzywgórzysta, nad którą od wsch. wznosi się góra Ferdel (649 m. szt. gen.) a od wsch. Dubnakowa góra (488 szt. gen.). Przyjąwszy z praw. brzegu potok Węgliska, przechodzi w obręb wski Lipinek. Tutaj płynie doliną rozwartą, nad którą od wsch. mamy łysą górą (378 m. ) a od zach. bezimienne wzgórze 351 m. wysokie. Poniżej kościoła w Lipinkach zwraca się na lekki płd. zachód, tworząc granicę mieży Lipinkami a Wójtową i Libuszą. W obrębie gm. Libuszy przyjmuje kierunek północny; przepływa między domostwami Libuszy w bardzo krętym biegu i na obszarze Korczyny uchodzi z praw. brzegu do Ropy. Zbiera liczne strugi i potoki. Oprócz potoku Węgliska przyjmuje z lew. brzegu Roździelankę, a z praw. brz. Wójtową. Długość biegu 15 kol. Spad wód podają liczby: 383 m. (połączenie się strug źródlanych), 322 m. (poniżej kościoła w Lipinkach), 260 m. (ujście). Br. G.