DOM RODZINY HALPERN - GRODZKA NR 6
Adresy: Grodzka 6 (1945 r.), Piłsudskiego 60 (1939), Grodzka 77 (1850)
W szeregu domów umiejscowionych po południowej stronie ulicy Grodzkiej znajdowała się siedziba ostatniego rabina Biecza, Beera Halperna. W czasie działań wojennych dom został gruntownie zniszczony (zbombardowany) i po wojnie na jego miejscu wybudowano nowy.
Halpern urodził się 24 09 1888 w Rzeszowie, zmarł 1 05 1968 r. w wieku 79 lat w Nowym Jorku. Był synem Chaima Jonasza i Lei z domu Felsker z Rzeszowa. 4 10 1911 r. zawarł ślub z Deborą, córką Arona Horowitza i Tyli z domu Halberstam z Nowego Sącza. Mieli dziewięcioro dzieci o imionach: Chaja, Maria, Mendel, Aron, Chaskiel, Nachum Rubin, Naftali, Lazar, Samuel (Alexander). Od 1914 r. był kandydatem rabinackim u swojego teścia Arona Horowitza, a po jego wyjeździe pełnił funkcję zastępcy rabina. W roku 1924 zatwierdzony został na stanowisko rabina Biecza i urząd ten sprawował do wybuchu II wojny światowej.
Wybuch wojny zastał rodzinę Beera Halperna w Bieczu, za wyjątkiem syna Luzera, który brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach Wojska Polskiego. 27 września 1941 r. zmarła śmiercią naturalną żona Beera Halperna, Debora. Podczas likwidacji getta Beer Halpern wraz dziećmi: córką Miriam i synem Nuchemem Rubenem uniknął aresztowania i umknął z miasta. Ta sztuka nie udała się jego synowi, Aron Chaim wydany, został zastrzelony przy ulicy Potockiego, za synagogą Szul. Po ucieczce z miasta rabin z dwójką dzieci ukrywał się w lasach między wsiami Swoszowa i Szerzyny. Z pomocą synów uwięzionych w obozie w Prokocimiu udało mu się przedostać do Krakowa.Tutaj rodzina Halpernów przebywała aż do likwidacji getta. W sierpniu 1944 Halpernowie zostali ewakuowani z Płaszowa do obozu koncentracyjnego w Mauthausen. W dniu 6 maja zostali wyzwoleni przez Amerykanów. 7 maja 1945 r. w Weimarze zginęli w tajemniczych okolicznościach synowie rabina: Naftali i Mendel. 16 października 1946 r. Beer Halpern wraz z córką Miriam, statkiem Queen Elisabeth wypłynęli do USA. Wyjechali dzięki pomocy Congregational Home and Daughter of Izrael. Po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych rabin Beer Halpern ponownie się ożenił. Zarówno on, jak i niektórzy jego synowie pełnili urzędy rabinów w Nowym Jorku.
W powojennym wykazie mienia pożydowskiego sporządzonym w 1945 r.na potrzeby Urzędu Powierniczego w Gorlicach, tak opisano dawną siedzibę rodziny Halpernów:
Właściciel Halpern Beer, wyznania mojżeszowego, narodowości żydowskiej, ulica Piłsudskiego nr 60. Parcela budowlana 150 m kwadratowych. Dom mieszkalny parterowy murowany, blachą kryty, zupełnie zniszczony wskutek działań wojennych.
Adresy: Grodzka 6 (1945 r.), Piłsudskiego 60 (1939), Grodzka 77 (1850)
Wybuch wojny zastał rodzinę Beera Halperna w Bieczu, za wyjątkiem syna Luzera, który brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach Wojska Polskiego. 27 września 1941 r. zmarła śmiercią naturalną żona Beera Halperna, Debora. Podczas likwidacji getta Beer Halpern wraz dziećmi: córką Miriam i synem Nuchemem Rubenem uniknął aresztowania i umknął z miasta. Ta sztuka nie udała się jego synowi, Aron Chaim wydany, został zastrzelony przy ulicy Potockiego, za synagogą Szul. Po ucieczce z miasta rabin z dwójką dzieci ukrywał się w lasach między wsiami Swoszowa i Szerzyny. Z pomocą synów uwięzionych w obozie w Prokocimiu udało mu się przedostać do Krakowa.Tutaj rodzina Halpernów przebywała aż do likwidacji getta. W sierpniu 1944 Halpernowie zostali ewakuowani z Płaszowa do obozu koncentracyjnego w Mauthausen. W dniu 6 maja zostali wyzwoleni przez Amerykanów. 7 maja 1945 r. w Weimarze zginęli w tajemniczych okolicznościach synowie rabina: Naftali i Mendel. 16 października 1946 r. Beer Halpern wraz z córką Miriam, statkiem Queen Elisabeth wypłynęli do USA. Wyjechali dzięki pomocy Congregational Home and Daughter of Izrael. Po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych rabin Beer Halpern ponownie się ożenił. Zarówno on, jak i niektórzy jego synowie pełnili urzędy rabinów w Nowym Jorku. |
|