DOM RODZINY SCHNEIDER
Adresy: Rynek 4 (1945 r.), Kromera 293 (1939), Rynek 14 (1850)
W północnej pierzeji rynku - nieco oddalony od pozostałych kamienic - znajduje się drewniany dom należący niegdyś do rodziny szewca Benjamina Schneidera. W roku 1934 w domu przeprowadzono remont polegający na wybudowaniu werandy i pokoju na piętrze (pismo Chany Schneider do Zarządu Miejskiego o zgodę na zamieszkanie). Na remont uzyskano materiał po okazyjnej cenie. Wynika to z protokołu posiedzeń Zarządu Miejskiego z 18 lipca 1934 roku:
("Prośba Benjamina Sznajdera z Biecza z dnia 9 lipca 1934 r. o darowanie 6 sztuk drzewa z lasu miejskiego. Uchwalono jednomyślnie wydać 6 sztuk drzewa z lasu miejskiego na dokończenie budowy po cenie zmienionej w kwocie zł. 10").
W 1923 r. założono w Bieczu Stowarzyszenie Opieki nad Sierotami Żydowskimi, działające pod kierownictwem Chaima Itzingera. Organizowano wieczorki z częścią artystyczną, w wykonaniu osieroconych dzieci (chór, deklamacje, pokazy). Stroną merytoryczną owych spotkań zajmowała się Jenta Wagschal-Reichowa, zaś stroną techniczną Benjamin Schneider, który był także członkiem kierownictwa owego stowarzyszenia. Benjamin był szewcem, miał żonę Chanę (?) i troje dzieci: Salomona, Leiba i Chanę - Chunę (ur. 16 07 1911 r. w Bieczu). Zapewne pochodził z Sieniawy. Jego brat Jojne, ożeniony z Brachą z domu Lerakh (urodziła się w Sieniawie w 1887 roku z rodziców Shalom i Gitel) także rodem z Sieniawy był szewcem, ojcem córek: Isis (ur. 5 10 1907 r.), Gołdy (ur. 10 12 1909 r. w Sieniawie), Beili - Basi (ur. 25 09 1911 r. w Sieniawie), Perli (25 10 1912 r.).
Cała rodzina Schneiderów trudniła się szewstwem. Także dwaj synowie Benjamina: Salomon i Leib (ur. 1910) byli szewcami. Benjamin Schneider posiadał zapewne tytuł mistrza szewskiego, skoro przyjmował do zawodu uczniów, których wyzwalał na czeladników. Wśród uczniów żydowskiego szewca terminowali także Polacy. Jednym z nich był Jan Głogowski z Biecza, który po wojnie prowadził w tym mieście warsztat szewski.
Jan Głogowski, szewc z Biecza. Zdjęcie wykonano w kwietniu 1947 r. (archiwum domowe Damiana Nowaka).
28 kwietnia (11 dnia miesiąca Ijar 5702 roku) o 5 rano Gestapo wkroczyło do getta, aresztowało i zabiło na rynku 14 Żydów pod pretekstem sprzyjania komunizmowi (to częsty "powód" egzekucji). Byli wśród nich Benjamin Schneider z zięciem i dwoma synami: Salomonem i Leibem. Benjamin Schneider z synami zginął przypadkowo, kiedy
wyszedł z domu rozglądnąć się w sytuacji.
Wszystkie córki braci:Benjamina i Jojne uczęszczały do Żeńskiej Szkoły Powszechnej 7-klasowej im. Królowej Jadwigi w Bieczu. W Archiwum Państwowym w Przemyślu zachował się komplet dokumentacji nauczania (arkusze ocen) od roku szkolnego 1915/16 do 1938/39.
Fragment arkusza ocen Chany Schneider (także Hana Sznajder), córki Benjamina.
W powojennym wykazie mienia pożydowskiego sporządzonym na potrzeby władz Urzędu Powierniczego w Gorlicach, tak opisano dawną siedzibę rodziny Schneiderów:
Właściciel Schnajder Benjamin, wyznania mojżeszowego, narodowości żydowskiej, Kromera 293. Dom drewniany parterowy dachówką kryty, długości 9 m., szer. 8,70 m. 1 pokówj, 2 kuchnie. Administracyjnie podlegał pod Urząd Mieszkaniowy Jasło. 1 stycznia 1945 r. zamieszkał w nim Zaidel Adolf z Biecza.
Z domem Benjamina Schneidera związana jest fotografia przedstawiająca Żydów Biecza, którzy po wojnie na krótko powrocili do miasta. Zdjęcie wykonano na posesji Natana Steina w bezpośrednim sąsiedztwie domu Benjamina Schneidera, który widoczny jest za plecami pozujących. Na zdjęciu od lewej stoją: Aron Götz, Abraham Silberstein, Janka Josefstahl (w mundurze WP), Szymon Werner, Hersch Schuman, Reizla Blum, Leib Rosenberg, Szlomo Kurz, Abraham Peller. Klęczą od lewej: NN, Abraham Singer, Mania Sturm.
Adresy: Rynek 4 (1945 r.), Kromera 293 (1939), Rynek 14 (1850)
Cała rodzina Schneiderów trudniła się szewstwem. Także dwaj synowie Benjamina: Salomon i Leib (ur. 1910) byli szewcami. Benjamin Schneider posiadał zapewne tytuł mistrza szewskiego, skoro przyjmował do zawodu uczniów, których wyzwalał na czeladników. Wśród uczniów żydowskiego szewca terminowali także Polacy. Jednym z nich był Jan Głogowski z Biecza, który po wojnie prowadził w tym mieście warsztat szewski.
Wszystkie córki braci:Benjamina i Jojne uczęszczały do Żeńskiej Szkoły Powszechnej 7-klasowej im. Królowej Jadwigi w Bieczu. W Archiwum Państwowym w Przemyślu zachował się komplet dokumentacji nauczania (arkusze ocen) od roku szkolnego 1915/16 do 1938/39.
Z domem Benjamina Schneidera związana jest fotografia przedstawiająca Żydów Biecza, którzy po wojnie na krótko powrocili do miasta. Zdjęcie wykonano na posesji Natana Steina w bezpośrednim sąsiedztwie domu Benjamina Schneidera, który widoczny jest za plecami pozujących. Na zdjęciu od lewej stoją: Aron Götz, Abraham Silberstein, Janka Josefstahl (w mundurze WP), Szymon Werner, Hersch Schuman, Reizla Blum, Leib Rosenberg, Szlomo Kurz, Abraham Peller. Klęczą od lewej: NN, Abraham Singer, Mania Sturm. |
|