DOM RODZINY STEIN


Adresy: Rynek 12 (1945 r.), Kromera 16 i 20 (1939), Rynek 12 (1850)

W północnej pierzeji rynku znajduje się dom należący niegdyś do przedstawiciela najbogatszej rodziny Biecza, Natana Steina (Rynek 12 , dawniej Kromera 16 i Kromera 20, po wojnie adres Kromera 20 zamieniono na ul. Kromera 16a (mieściła się tam oficyna - pokój z kuchnią).

W Wykazie zniszczeń miasta Biecza w świetle pomiarów sporządzonych dla Centralnej Krajowej Gospodarczej Odbudowy Galicji sporządzono sumę strat jakie poniósł dom w I wojnie światowej:
Właściciele: Stein Natan i Brucha, adres: Rynek 16, 20. dom mieszkalny murowany, parterowy, kryty blachą, dobry, stoi lat 14, uszkodzony. Wymiary: 26,5x6 (159 m kw) i 13,5x7,7 (104 m kw), razem 263 m kw. Zniszczono okno wystawowe w sklepie, 15 drzwi, podłogi, werandę w podwórzu, okna, uszkodzono piece i więźbę dachową. Oficyny, dom murowany, parterowy lat 15, blachą kryty w połowie mieszkanie, w połowie magazyn. Wymiary: 13,4x8,5 (113,9 m kw.), 6,6x1,8 (11,8 m kw), razem 125,7 m kw. Wychodki uszkodzone. Wartość domu 22 355 koron, oficyny 10 600 koron. Dom był ubezpieczony w Towarzystwie Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie na sumę 10,150 koron. Koszt odbudowy nowego budynku to kwota 40 765 koron, oficyny 19 440 koron. Dom zniszczony w 15%, oficyna w 5%. Koszt odbudowy 6 100 koron, ofycyny 970 koron. Proponowana kwota subwencji lub pożyczki to 7 300 koron. Natan Stein jest zamożnym kupcem, właścicielem dóbr i cegielni (powyższy opis znajduje się w zbiorach ukraińskiego muzuem: Centralnyj Derżawnyj Istorycznyj Archiw Ukrainy m. Lwiw).

Na rynku w Bieczu stoją od lewej: Natan Stein i Alter Lisze Weinberger.

W maju 1942 roku, gdy okazało się, że jedyną nadzieją na przeżycie Żydów jest ich zatrudnienie, Judenrat zorganizował w Bieczu warsztaty produkujące słomiane wkładki do butów dla Wehrmachtu. Taki zakład mieścił się w oficynie domu Natana Steina, a jego kierownikiem był Rubin Götz.

W powojennym wykazie mienia pożydowskiego sporządzonym na potrzeby władz powiatowych tak opisano dawną siedzibę rodziny Natana Steina: Właściciel Stein Natan, wyznanie mojżeszowe, narodowość żydowska, adres: Kromera 16. Dom murowany, długości 26,10 m, szerokości 13,50, parterowy z poddaszem, kryty blachą. 3 pokoje, 2 kuchnie, 2 sklepy, 1 magazyn, 4 piwnice, oficyna murowana dlugości12,60 m, szerokości 8,80 m, 1 pokój, 1 kuchnia, stajnia, szopa i magazyn. Od 1 01 1945 r. w domu zamieszkała Helena Domagalska z Biecza i Mucha Paweł z Brzeżan, od 1 02 Stein Sala wyznania mojżeszowego, narodowości żydowskiej ze Święcan, od 1 03 Kosiba Franciszek z Biecza. Od 10 02 1945 r. w domu mieścił się Urząd Pocztowy Biecz.
Dom Natana Steina z lotu ptaka.