DOM RODZINY SÜSSKIND I SACHER - RYNEK 7
Adresy: Rynek 7 (1945 r.), Piłsudskiego 79 (1939), Rynek 98 (1850)
Narożny, parterowy dom z roku 1913 położony w zachodniej pierzeji rynku należał do małżeństwa: Ryfki z d. Löbl i Izraela Süsskindów (Zyskind - tak wymawiali je w jidysz Żydzi). Süsskindowie mieli dwoje dzieci: Chaję Sarę i Eliasza. Ich córka Chaja Sara, urodzona 22 XI 1903 r. w Bieczu wyszła za mąż za Nissona Sachera ur. 7 09 1907 w Jarosławiu, syna Sindla Sachera i Maili Reizli z d. Billet w Jarosławiu. Po ślubie, który się odbył 1 kwietnia 1928 r. Sacher zamieszkał z teściami i prowadził hurtownię. Małżeństwo Nissonów miało czworo dzieci: Izraela ( ur. 1 I 1934 ), Syndla (ur. 29 I 1938), Efraima (ur. 29 I 1938) i Chanocha. Matka i dzieci w wieku 4-8 lat zginęli w Bełżcu. Przed wojną W budynku mieściła się trafika i hurtownia towarów kolonialnych.
W Wykazie zniszczeń miasta Biecza w świetle pomiarów sporządzonych dla Centralnej Krajowej Gospodarczej Odbudowy Galicji z 1916 r. określono wysokość strat jakie poniósł dom w I wojnie światowej:
Süsskind Israel i Ryfka-trafika, Rynek 79. dom nowy, murowany, parterowy, blachą kryty, nie otynkowany, stoi 3 lata, dobrze zbudowany. Zniszczono 21 drzwi, 13 okien, silnie uszkodzono podłogi, 3 piece, 3 kuchnie. Kupiec średniozamożny
Izrael Süsskind należał do grupy miejscowych przemysłowców. Wspólnie z Jakubem Goldbergiem, Leibem Lichtem, Majerem Wagschalem utworzyli Towarzystwo Kredytowe "Samopomoc", którego zadaniem było udzielanie pożyczek podmiotom gospodarczym rozwijającym przemysł, handel i rzemiosło.
Członkowie rodziny Süsskind: Mojżesz i Pinkas uczestniczyli w organizacji gminy żydowskiej w Bieczu - współtworzyli statut. Już w 1881 r. rozpoczęto starania o odłączenie Biecza spod jurysdykcji żydowskiej Gorlic i utworzenie własnej gminy wyznaniowej. Zabiegi te zakończono sukcesem w roku 1894. Przez pewien czas przełożonym gminy żydowskiej był Mendel Süsskind. W roku 1914 Izrael Süsskind, właściciel domu położonego w zachodniej pierzeji rynku był członkiem żydowskiej rady wyznaniowej.
Większość członków licznej rodziny Süsskindów zginęła w Bełżcu, także w Nowym Sączu, Skarżysku-Kamiennej. Uratowali się: Pinkas, Salomon, Reizel, którzy w czasie wojny przebywali w ZSRR.
Gazeta Lwowska, 1908, nr 134, s. 9.
W powojennym wykazie mienia pożydowskiego sporządzonym w lutym 1945 r. na potrzeby władz powiatowych, tak opisano dawną siedzibę rodziny Süsskindów:
Właściciel Süsskind Izrael, religii mojżeszowej, narodowości żydowskiej, adres: Piłsudskiego 79. Ogródek 20 m kw. Dom mieszkalny parterowy, blachą kryty, dług. 14,60, szer. 12 m. z oficyną dług. 13,30, szer. 8,70 m. 5 pokoi, 3 kuchnie, 3 sklepy, 1 magazyn i piwnica. W styczniu 1945 r. w domu zamieszkał K. H. z Biecza, a Ch. St. z Jasła zamieszkał od 15 lutego tego samego roku.
Przy domu Ryfki i Izraela Süsskindów - od strony obecnej ulicy Kromera - znajdował się postój furmanek, dzisiaj w tym samym miejscu jest postój taksówek. Przewoźnikami byli m. in. bracia Chaskiel i Chaim Schuldenfrei. Na zachowanym zdjęci Chaskiel Schuldenfrai, w tle - na północnej ścianie domu Izraela Süsskinda napis: "nie kupuj u żyda".
Widok na dom, lata 60. XX wieku (fot. M. Petruszka)
Adresy: Rynek 7 (1945 r.), Piłsudskiego 79 (1939), Rynek 98 (1850)
W Wykazie zniszczeń miasta Biecza w świetle pomiarów sporządzonych dla Centralnej Krajowej Gospodarczej Odbudowy Galicji z 1916 r. określono wysokość strat jakie poniósł dom w I wojnie światowej:
W powojennym wykazie mienia pożydowskiego sporządzonym w lutym 1945 r. na potrzeby władz powiatowych, tak opisano dawną siedzibę rodziny Süsskindów:
Właściciel Süsskind Izrael, religii mojżeszowej, narodowości żydowskiej, adres: Piłsudskiego 79. Ogródek 20 m kw. Dom mieszkalny parterowy, blachą kryty, dług. 14,60, szer. 12 m. z oficyną dług. 13,30, szer. 8,70 m. 5 pokoi, 3 kuchnie, 3 sklepy, 1 magazyn i piwnica. W styczniu 1945 r. w domu zamieszkał K. H. z Biecza, a Ch. St. z Jasła zamieszkał od 15 lutego tego samego roku.
Przy domu Ryfki i Izraela Süsskindów - od strony obecnej ulicy Kromera - znajdował się postój furmanek, dzisiaj w tym samym miejscu jest postój taksówek. Przewoźnikami byli m. in. bracia Chaskiel i Chaim Schuldenfrei. Na zachowanym zdjęci Chaskiel Schuldenfrai, w tle - na północnej ścianie domu Izraela Süsskinda napis: "nie kupuj u żyda". |
|