ZAGŁADA ŻYDÓW BIECZA
BEITCHER SOCIETY - TOWARZYSTWO ŻYDÓW Z BIECZA W NOWYM JORKU
Lata siedemdziesiąte XIX w. były wzmożonym okresem migracji mieszkańców zubożałych wsi i miasteczek Galicji. Jednym z podstawowych kierunków podróży „za chlebem”, stały się Stany Zjednoczone. Młode, szybko rozwijające się państwo kusiło wyższymi niż w "starym kraju" zarobkami, perspektywą ułożenia sobie lepszego życia. Wypływali z portów w Bremie i Hamburgu podróżując trzecią klasą, stłoczeni bliżej dna kadłuba statku niż jego pokładów. Na miejscu na przybyszów czekało jednak wiele problemów: niezrozumiały język, panujące zwyczaje i styl życia. Niski poziom wykształcenia potęgował uczucie osamotnienia. Nic więc dziwnego, że przybysze podtrzymywali mowę żydowską, kultywowali tradycje przodków. Wśród ludzi, którzy udali się do Ameryki byli również Żydzi z Biecza. Wspólnie z Żydami z innych części Europy osiedlili się w Lower East Side, dzielnicy Manhattanu, leżącej w jego południowo-wschodniej części. Pod koniec XIX w. Żydzi stali się głównymi mieszkańcami tej dzielnicy, a okolica stała się jedną z najgęściej zaludnionej na świecie. Dzisiaj na Lower East Side pozostali tylko nieliczni przedstawiciele tej nacji - głównie ortodoksyjni. O historii tej dzielnicy świadczą dziś synagogi, sklepy oraz delikatesy z produktami koszernymi.
Rodzina Fiszela Klotza, jednego z założycieli Beitcher Society55.
Wtedy, pod koniec XIX w. przyjeżdżali do pozbawionych bieżącej wody i ustępów czynszowych kamienic. Pracowali po 12 godzin w małych zakładach usługowych: krawieckich, szewskich. Wielki pożar Biecza z 1903 r. odbił się wśród Żydów wielkim echem, uruchomił wśród Bieczan w Nowym Jorku akcję charytatywną. Jej celem była zbiórka pieniężna na odbudowę miasta. To z kolei stało się bezpośrednim przyczynkiem do zorganizowania Towarzystwa Dobroczynnego, które założono 15 października 1903 r. Członkami - założycielami byli: Mojsze Mendel Sturm, Shmiel Spanier, Leibish Spanier, Hersel Spanier, Avram Korzenik - Fiszel Klotz i Jakub Führer. Pierwszym prezesem został Morris M. Sturm. Wtedy zakupiono tereny na Mt. Zion z przeznaczeniem na cmentarz. Kolejnymi prezesami Beitcher Society (taką nazwę Towarzystwo Dobroczynne przyjęło) byli m. in.: Harry Spanier, Max Spielman, Harry Lind, Elias Singer, Simon Weintraub, Isidor Kornfeld, Abraham Banner, Milton Margulies. 1 lutego 1934 r. na uroczystym bankiecie zorganizowanym w rocznicę urodzin Abrahama Lincolna, Elias Singer zaprezentował swój wiersz Sztetl Biecz. Wydawano również specjalny biuletyn towarzystwa. Dojście Hitlera do władzy, wzrost nastrojów antysemickich i wybuch wojny zaktywizował działalność Towarzystwa ukierunkowaną na pomoc Żydom Biecza. Wysyłano do "starego kraju" paczki z ubraniami i środkami czystości i przekazy pieniężne. Po wojnie w 1948, kiedy nieliczni mieszkańcy Biecza przyjeżdżali z obozów do Ameryki, Towarzystwo dostarczało im pomocy finansowej56.
 
Prezydenci Towarzystwa Żydów z Biecza w Nowym Jorku (Beitcher Society)57.
55 Zdjęcie pochodzi z wydawnictwa: Blum Jehuda Leib i Weinfeld - Samuel Deborah , Edited by Pinchas Wagshall - Memorial book of the Martyrs of Biecz, s. 207, Ramat-Gan 1960.
56Rozdział zredagowano na podstawie wspomnień Isidora Klotza zamieszczonych przez Marvina Klotza na stronie: http://en.wikisource.org/wiki/User:Pharos/Sandbox, stan z dn. 30 05 2014 r.
57 Zdjęcia pochodzą z wydawnictwa: Blum Jehuda Leib i Weinfeld - Samuel Deborah , Edited by Pinchas Wagshall - Memorial book of the Martyrs of Biecz, s. 316-317, Ramat-Gan 1960.
|