ZAGŁADA ŻYDÓW BIECZA
WSTĘP
W chwili wybuchu II wojny światowej Polska była największym skupiskiem Żydów w Europie, a wg krajowego spisu powszechnego z 1931 r. 3 130 581 obywateli polskich zadeklarowało swą przynależność do wyznania mojżeszowego. Stanowiło to ok. 10% ogółu ludności państwa polskiego. Wg tego spisu językiem ojczystym 85 % Żydów, był język żydowski (jidysz) lub hebrajski. Żydzi mieszkali przede wszystkim w dużych miastach i miasteczkach. Tylko 23 % przebywało na wsi. Ten stan rzeczy utrzymywał się do sierpnia 1939 r. W dawnej Galicji Żydzi określani mianem wschodnioeuropejskich, należeli do uboższych grup warstwy średniej i proletariatu. Przejawiali dużą aktywność w lokalnym handlu (przemysł w tym zacofanym kraju był niewielki), zamieszkiwali w miastach, które zachowały silne cechy sztetł. Ortodoksja żydowska była tradycyjnie bardzo silna; reforma religijna zyskiwała niewielu zwolenników, a chasydyzm miał w tym regionie jeden ze swych najpotężniejszych w całej Europie wschodniej bastionów. Choć większość cierpiała nędzę - co tłumaczy dużą emigrację Żydów galicyjskich do Nowego Świata w końcu XIX i na początku XX w. - nie byli jednak terroryzowani. W Galicji, tej byłej prowincji austriackiej, nie zdarzały się krwawe pogromy w stylu rosyjskim. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości, stosunkowo liczna grupa Żydów asymilowała się, a ich dzieci uczęszczały do szkół państwowych. W latach międzywojennych Żydzi galicyjscy byli najbardziej spolonizowani spośród wszystkich wielkich polskich wspólnot żydowskich. Galicja była ostoją chasydyzmu, ale i ruch Haskali (oświecenia) miał to swoich licznych zwolenników.
|